"Gənc Müəllim Danışır" rubrikamızın növbəti qonağı Türkan Gülməmmədlidir.
Mən Gülməmmədli Türkan Vüqar qızı 2014-cü ildə 548 balla Azərbaycan Dillər Universitetinin İngilis - Alman dili müəllimliyi ixtisasına, 2018-ci ildə həmin universitetin Xarici dillərin tədrisi metodikası və metodologiyası ixtisası üzrə magistr pilləsinə daxil olmuş, 2020-ci ildə isə universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmişəm. 4 ildir ki, müəllim kimi fəaliyyət göstərir, öz ixtisasımı icra edirəm.
2021-ci ilin sentyabr ayından Hədəf şirkətlər qrupunun tərkibinə daxil olan Hədəf liseyinin İngilis bölməsində İngilis dili müəllimi və sinif rəhbəri kimi fəaliyyət göstərirəm. Müəllimlik elə bir peşədir ki, burada hər gün yeni nəsə öyrətməklə yanaşı öyrənməliyik də.
Biz özümüzü inkişaf etdirməliyik ki, gələcəyimizin parlaq səhifələri olan şagirdlərimizin də inkişafına yol açaq. Mən bu barədə öz üzərimdə çox işləyirəm. Hər günün sonunda bütün dərslərimi, tədris metodlarımı, şagirdlərə yanaşmamı dəyərləndirib nəticə çıxarıram. Səhvlərim üzərində işləyirəm və daha yaxşısı üçün çalışıram. Mən düşünürəm ki, bir müəllim üçün bu bir uğurdur, çünki o, birinci özünü yetişdirməyi bacarmalıdır, daha sonra isə şagirdlərini.
Apardığım təcrübələrə əsasən şagirdlər dərslərdə daha aktiv olmağı, dərsin dinləyicisi yox, iştirakçısı olmaq istəyirlər.
Şagirdyönümlü təhsil bu gün təhsil müəssisələrində qabarıq şəkildə özünü göstərir və bu, sevindirici haldır. Mən bir müəllim olaraq dərslərimi interaktiv formada keçirəm. İnsanlar gördükləri məlumatların sadəcə bir hissəsini yadda saxlayır. Onun haqqında araşdırma edərsə, yadda saxlanma güclənir. Məlumatı başqaları ilə paylaşmaq isə onu daha da yadda saxlanılan informasiyaya çevirir. Mən dərslərimdə bu üsuldan istifadə edirəm. Qəbul edilən informasiya öyrədici oyunlar, iş vərəqləri, ağıllı lövhədə oyunlar vasitəsilə mənimsənilir. Gör-toxun-tanı-adlandır metodu isə xüsusilə xarici dil tədrisi zamanı sözləri daha yaddaqalan edir.
Mənim üçün ən yaddaqalan dərsim praktik təcrübədə müəllim kimi ilk dəfə sinif qarşısında dayandığım o dərs idi. Hələ də o həyəcanımı xatırlayıram. O an fikirləşdiyim “öyrənmək daha asanmış, əsas məsələ öyrətmək imiş” olmuşdur Min fikirlə o sinfə daxil oldum: "Görəsən, məni sevəcəklərmi, mən onlara nəsə öyrədə biləcəmmi, sinifi idarə edə biləcəmmi?” Sinfi salamladım və dərsə başlamaq üçün özümdəki həyəcanı itirməyə çalışırdım ki, bir şagirdin parta yoldaşına “müəllim nə qəşəng ingilis dilində danışır” dediyin eşitdim. Onlar tərəfindən qəbul edildiyimi görmək mənə bəs etdi. Müəllim olaraq ilk təcrübəm idi, amma o 45 dəqiqə mənə həyatım boyunca unutmayacağım bir dərs verdi.
Müəllim olmaq bir məsuliyyətdir və əgər mən bu məsuliyyəti dərk edirəmsə, neçənci dərsim olursa olsun mən o həyəcanı yenə yaşayacağam. Bəli, hələ də yaşayıram.
Hədəf liseyində bizim bir çox dərslərimiz tətbiqə əsaslanır. Bu tətbiq sayəsində mən şagirdlərimin hansı sahədə daha bacarıqlı və həvəsli olduqlarını aşkar edirəm. Bu barədə onlarla fərdi söhbət edirəm və maraqlandığı sahələr ilə bağlı bacarıqların inkişaf etdirmək üçün onları dərnəklərə yönləndirirəm. Fərdi inkişaf saatlarında şagirdlərim sinif qarşısında öz bacarıqlarını nümayiş etdirirlər və beləliklə həm onlarda özünəgüvən, həm də istedadlarını üzə çıxarmaq üçün şərait yaratmış oluram.
Onu ilk dəfə tanıdığımdan bəri çox sakit, nadir hallarda danışan, əlində həmişə vərəq və qələm tutan bir şagirdim var. Nə vaxt ona tərəf baxsam, həmişə o vərəqə nələrsə çəkər. 1-ci sinifdə oxuyur və mən ona nə çəkirsən deyə sual verəndə “düzəldəcəyim robotun hissələridir, tikdirəcəyim binanın mərtəbələridir” deyir.
Çox qabiliyyətli bir balabilgədir və əl işlərini çox səliqəli, aramla hazırlayır. Mən də çalışıram ki, o bu həvəsini və marağını heç vaxt itirməsin. Hətta biz onu öyrədək, inkişafı üçün dəstək olaq, daha çox motivasiya verək ki, o öz arzusuna çatsın.
Hazırda internet, onlayn resurslarından dərslərdə daha çox istifadə olunur. Eyni zamanda iş vərəqləri əlavə material kimi istifadə olunur və bunları kənd məktəblərinin bir çoxunda əldə edəcək cihaz, qurğular yoxdur deyə düşünürəm. Bakı məktəblərindən fərqli olaraq kənd məktəblərində ağıllı lövhələrdən istifadə olunmur, lakin ağıllı lövhələrdən istifadə təlim prosesini daha öyrədici, maraqlı edir. Kənd məktəblərində Bakı məktəblərinə nəzərən siniflərdə daha az şagird təhsil alır. Bunu mən sadəcə bir cəhətdən üstünlük olaraq hesab edərəm ki, daha keyfiyyətli təhsildir, çünki Bakı məktəblərində bir sinifdə 38 şagird təhsil alır və ya şagird çoxluğundan o təhsili ala bilmir.
Mənim fikrimcə, oxumaqla müəllim olunmur, o anadangəlmə insana verilən xüsusi bir qabiliyyətdir. Diplomum var, müəlliməm deməklə müəllim olunmur. Müəllim eyni zamanda psixoloq, pedaqoq olmalıdır. Şagirdin yalnız təhsili ilə deyil, gələcəyi, xəyalları, arzularıyla da məşğul olmalıdır. Məni müəllim edən ilk öncə anam (çünki ondan gördüyüm qayğını mən də digər uşaqlara - şagirdlərimə göstərmək istədim), sonra isə ibtidai sinif müəllimimdir. Böyüdükdən sonra ətrafımdakı hadisələrə daha düzgün qiymət verməyə başlayanda elə öz müəllimlərimdən başladım və dedim ki, “mən müəllim olsaydım, belə etməzdim, bu sözü deməzdim, belə davranış göstərməzdim. Mən bu formada edərdim!” İndi də çalışıram ki, gələcəkdə müəllim olan şagirdlərim “Müəllim, mən sizi örnək aldım, siz etdiyiniz kimi etdim” desin.
Mən həmişə bütün şagirdlərimə deyirəm ki, əgər sadəcə təhsil verən bir müəllim olacaqsansa, olma, çünki mükəmməl bir biliyin ola bilər, amma qarşındakı tələbə üçün yaxşı bir insan kimi nümunə deyilsənsə, o şagirdlər sadəcə təhsil ilə böyük adam ola bilməyəcəklər.
Siz də müəllimlik hekayənizi, bu peşəni necə seçdiyinizi və müəllim olmağa necə qərar verdiyinizi bizimlə bölüşə bilərsiniz.