Uşaqlar səssizcə tapşırığı yerinə yetirirdi. Deyəsən, yeni dərs maraqlı gəlmişdi. Köhnəlmiş sinif otağının bir tərəfi şüşəli, digər tərəfi karton və köhnə qəzet parçaları ilə örtülmüş pəncərəsinin yanında dayanmışdım. Bu səssizlik məni sinfin sərin havasından alıb çox uzaqlara aparmışdı. Birdən zəng səsi eşidildi. Elə bil məni dərin yuxudan oyatdı. Axı illər öncə bu səsin nə olduğunu heç bilmirdim.
Ucqar bir kənddə dünyaya gəlmişdim. Adımı Xuraman qoymuşdular. 2 il sonra atam ağır xəstəlikdən həyatını itirmiş, kəndin ağır adət-ənənəsinə görə məni anamdan qoparıb nənə və babamın himayəsinə vermişlər. Ən ağır nəticə isə anam üçün olmuşdu: yaşlı bir kişi ilə ailə həyatı qurmağa məcbur edilmişdi. Savadsızlıq bu cür cahil yaşamağa gətirib çıxarırdı. Bu kənddə nə müəllim, nə həkim var idi.Uşaqlar heç bir təhsil almır, qızlar biraz boy atan kimi evləndirilirdi. Beləcə nənə-babamın yanında mən də hərşeydən xəbərsiz böyüyürdüm. O günə kimi.

Şəhərdən evimizə qonaq gəlmişdi. Adını düzgün deyə bilmədiyimdən onu “eynəkli əmi“ olaraq çağırırdım. Eynəkli əmi özü ilə birgə əvvəl heç yerdə görmədiyim bir əşya gətirmişdi. O, bu əşyanı əlində tutub vərəqləyir, bu müddət ərzində fərqli üz mimikaları yaranırdı. Görəsən orada nə var idi ki, onu belə fərqli duyğulara aparırdı. Düşündüm ki, əmi əlindən yerə qoyanda gizlincə içinə baxaram, yox, nənə görsə çox əsəbləşər mənə. Elə bu cür fikirlərə dalmışdım ki, eynəkli əmi məni səslədi:
–Xuraman, balam ,mənə bir stəkan çay gətirərsən?
–Bu dəqiqə , əmi!
Tələsik eyvandakı samovara qaçdım. Bir stəkan çay doldurub əmiyə apardım. Həyəcandan birazını da nəlbəkiyə tökmüşdüm. Cəsarətimi toplayıb soruşdum:
–Əmi, o əlindəki nədir elə?
–Gəl, əyləş yanıma, qızım. Bax bu kitabdır. Bütün elmlərin sirləri, dünyadakı bütün dərdlərin dəvası burdadır.
O qədər təəccüblənmişdim ki, bütün dərdələrin çarəsi, bu balaca kitab deyilən əşyanın içində imiş. ”Əmi, kaş bunu illər öncə gətirsəydiniz. O zaman atam xəstəlikdən ölməz, mən anasız qalmazdım”-deyə bərkdən qışqırdım. Əlimdə tutduğum əşyanı itirdiklərimin  günahkarı kimi görürdüm.
–Sakit ol, qızım. Mən elə demək istəmirdim. Bu kitabları oxuyub təhsil alaraq həkim, müəllim ola bilərsən. Beləcə dünyanın bütün sirlərindən agah olarsan.
–Əmi, mən oxumaq istəyirəm. Mən dünyanın sirlərini bilmək istəyirəm. Nə olar mənə kömək et ,əmi! Ver mən oxuyum o kitabı.
Eynəkli əminin əlindən qeyri-ixtiyarı olaraq kitabı çəkib aldım. Kitabın içinə baxdımsa da , heçnə anlaya bilmədim. Orada mərcan kimi yan-yana düzülən qara muncuğa bənzər nələrsə vardı. Gözyaşlarım artıq kitabın bir neçə səhifəsini islatmışdı. Eynəkli əmi əlimdən kitabı götürdü, məni qucaqlayıb dedi: “ Mən sənə kömək edəcəm ,qızım.”
 
Beləliklə bir ay ərzində hər gün eynəkli əmi mənə hərfləri öyrətdi. Evdəkilər əzmimi görürsə belə, bu arzuma isti baxmırdılar. Yenə köməyimə eynəkli əmi çatmış, nənə və babamı güclə razi salaraq məni də özü ilə Bakıya apardı.

Şəhərə gəldikdən sonra məktəbə başladım. İlk dəfə zəng səsini o zaman eşitmişdim. Yaşca böyük olduğumdan ilk gün uşaqlar məni gülüşlə qarşıladılar. Çox keçmədi ki, səmimiyyətimlə həm müəllimlərin, həm də şagirdlərin sevgisini qazandım. Nənəm tez-tez kənd payı yollayır, babam da:” Qızım sən müəllimə olmalısan” -deyə, xəbər göndərirdi. Bütün kənd maraq içində mənim hara getdiyimi, niyə getdiyimi, nə vaxt gələcəyimi gözləyirdi.

Bir gün əlimdə çamadan və qırmızı rəngli diplom ilə kəndin mərkəzindəki poçtun yanında avtobusdan endim. Hamı təəccüb içində qısa saçlı, səliqəli görünüşlü mənə diqqətlə baxır, kim olduğumu anlamağa çalışırdılar.
Babam da bu camaatın içində dayanıb eynəyini silərək mənə bir daha baxadı. Məni tanımışdı. Nə qədər dəyişsəm də atamın eyni olan gözlərim mənlə idi. “Xuraman, balam, xoş gəldin mənim qızım”-deyə, qollarını qaldırdı, əsası əlindən yerə düşdü. Babamı qürurla qucaqladım. Getdiyim yuvama müəllim olaraq qayıtmışdım. İndi isə öyrəndiklərimi öyrətməkdən başqa arzum yox idi.

Rayon mərkəzindən bir neçə adam gəlib kənddə boş qalmış bir evin məktəb olacağını və rayondan bir neçə müəllimlə, mənim də orada dərs deyəcəyimi dedilər. Sevincimin həddi-hüdudu yox idi. Axı bu neçə ildə Bakıda yalnız bu xəyalla təhsil almışdım ”Öz doğma kəndimə dönüb kitab üzü görməyən, dünya sirlərini bilməyən saf körpələrə sehrli hərfləri öyrətmək”. Beləcə onların təhsildə ilk nərdivanlarını birgə adlayacaqdıq.

İllər birbirinə calanır, tək dəyişməyən isə sentyabr ayında şagirdlərin həyəcanla sinfə daxil olması, mənim qürurla onları izləməyim idi.
Zəng vuruldu, qapı açıldı, sinfə gülər üzlü şagirdlərim daxil oldu. Hər biri salam verib yerlərinə əyləşdi.  Ardınca bir qız da daxil oldu. “Salam, Xuraman müəllimə “-dedi. Bu mənim ilk şagirdim Ayla idi. O artıq ağ xalatlı həkim olmuş, rayon xəstəxanasında işləyirdi. 

Yazar: Aynur Axundova
Redaktə etdi: Müqayyə Əlmərdanlı